Samsun

Taksonomi bilimi canlı türlerinin sınıflandırılmasıyla ilgilenir. eBird ekibi, çoğunlukla ekim ayıyla özdeşleşen “Taksonomi Vakti” hazırlıklarına bu sefer temmuz ayında başladı. Bu sayede yeni ayrılan ve birleşen türler, isim değişiklikleri ve daha nicesiyle sisteme entegre edilerek gözlemler güncelleştirilecek.

Ekim ayında beklenen heyecan verici taksonomik değişikliklerden bazıları şunlar: Ev Çıtkuşu’nun yedi, Peçeli Baykuş’un üç, Kuzey Gümüş Martısı’nın dört türe bölünmesi. Buna karşın Huş, Küçük Huş ve Kutup İsketle yeniden “Huş İsketesi” adı altında birleşecek.

Ağustos ayının sonlarından itibaren eBird kayıtlarınızın bir kısmının genelde tür düzeyinden alt tür grubuna doğru değişmeye başladığını fark edebilirsiniz. Bu, değişim sürecinin bir parçası. Örneğin, Kuzey Gümüş Martısı kayıtlarının “Kuzey Gümüş Martısı (argentatus/argenteus)”, “Kuzey Gümüş Martısı (smithsonianus)” veya “Kuzey Gümüş Martısı (vegae)” olarak değiştiğini veya Küçük Kaya Kırlangıcı’nın “Küçük Kaya Kırlangıcı [obsoleta grubu]” olarak değiştiğini fark edebilirsiniz. Bu değişiklikler tür düzeyindeki bölünmelerin habercisidir.

ATLANTİK BOZ YELKOVANI İLE TANIŞIN
eBird Kertik Listenizi etkileyebilecek zorlu bir bölünme, Boz Yelkovan (Calonectris diomedea) ve Atlantik Boz Yelkovanı (Calonectris borealis) bölünmesidir. Tarihsel olarak Boz Yelkovan’ın (Calonectris diomedea) tanınmış iki alt türü vardı: “C. d. diomedea” ve “C. d. borealis” (yani Atlantik Boz Yelkovanı). Esas olarak Akdeniz adalarında üreyen Boz Yelkovan ile Doğu Atlantik’teki adalarda üreyen Atlantik Boz Yelkovanı’nın dağılım alanlarının büyük bölümünün kesiştiği görülmektedir. Atlantik Boz Yelkovanı görece daha iri ve daha tıknazdır. Ancak en önemli ayrıcı tanı, alt kanadında daha az beyaza sahip olması ve Boz Yelkovan’ın aksine en dış primerlerde kanat uçlarına uzanan beyaz “webbing”in olmamasıdır. (Boz’da en dış primer en az %20’si beyaz olmalıdır.)

Genetik farklılıklar, seslerdeki farklar ve melezleşmenin olmamasından dolayı Calonectris diomedea (Boz Yelkovan) ve Calonectris borealis (Atlantik Boz Yelkovanı) artık ayrı türler olarak tanınmaktadır.

DEĞİŞİKLİĞİN TÜRKİYE’YE ETKİSİ
Boz Yelkovan, ülkemizde Ege ve Akdeniz kıyılarında oldukça yaygın bir yaz göçmeni olup küçük bir kısmı kışı da geçirmektedir. Atlantik Boz Yelkovanı ise özellikle kış aylarında görülme ihtimali artan bir rastlantısal konuktur. Atlantik Boz Yelkovanı’nın Türkiye’deki tek kaydı, 13 Ocak 2022 tarihinde Samandağ açıklarında görülen bir bireye aittir. (https://ebird.org/checklist/S100698317)

Haberin İngilizcesi: https://ebird.org/news/preparing-for-taxonomy-time-changes-to-corys-shearwater