eBird Gözlemleri 1 Milyara Ulaştı!
eBird 2002 yılında, kuşçuların bilgi ve tecrübelerini bir araya toplamak ve toplanan birikimi sivil toplumun kullanımına açarak bilim, doğa koruma ve eğitimde veri odaklı yaklaşımlara destek olmak misyonuyla kuruldu. Son 19 yılda eBird, dünya çapında yüzlerce ortağı, binlerce gönüllüsü ve yüz binlerce kullanıcısı ile küresel çapta işbirliği yapmakta olan bir topluluk haline geldi.
Sizlere, yani eBird camiasına ait bir başka inanılmaz dönüm noktasını heyecanla duyurmak istiyoruz: BİR MİLYARINCI (1.000.000.000) kuş gözlemi veritabanımıza kaydedildi. Çok, ama GERÇEKTEN ÇOK sayıda gözlem yaptınız! Toplam 1 milyar kuş gözlemi, 202 ülkede 684.300 kullanıcı tarafından kaydedilen 77.466.000 kuş gözlem listesinin toplamından geliyor. Gözlenen 1 milyarıncı kuş, 2021 Küresel Büyük Gün sırasında Heidi Krajewski tarafından kaydedilen Avustralya Sazhorozu oldu.
Cornell Ornitoloji Laboratuvarı Direktörü John Fitzpatrick, “Bir milyarıncı gözlem hedefimize ulaşmış olmamız beni duygulandırdı” diyor ve ekliyor, “On dokuz yıl önce, kuşçuların ihtiyaçlarını ve kuş gözleminin gücünü bir araya getirerek bilim, doğa koruma ve toplumsal katılımı ilerletmeye çalışan umut dolu bir girişim olarak başladık. Bu projeye sürekli yatırım yaptık, yatırımlarımız yıllar içinde bize katlanarak geri döndü. eBird, dünyanın en kapsamlı vatandaş bilimi projesi haline geldi. Hala büyümeye devam eden biyoçeşitlilik veritabanımız, sayıları dünya çapında giderek artan ve son derece önemli yerel doğa koruma projeleri için de kaynak oluyor.”
eBird Verilerinin Gücü
Bir milyar kuş gözlemi, kuş popülasyonları hakkında değerli bilgiler sunan çok kapsamlı bir kaynak teşkil ediyor. eBird gözlemleri, öğrencilerden eğitimcilere, istatistikçilerden bilgisayar programcılarına, doğa koruma yetkililerinden doğal kaynak idarecilerine kadar çeşitli gruplarca dünyanın her yerinde kullanılıyor.
eBird gözlemlerinin sayısı arttıkça, ekibimiz tarafından hazırlanan tür dağılım ve bolluk modellemeleri ile bölgesel habitat çizelgelerinin tahmin gücü de artıyor. Kıtasal bazda, hangi türlerin, nerelerde ve ne kadar görülebileceğine dair hassas ölçekli tahminler sağlanabiliyor.
Center for Avian Population Studies direktörü Amanda Rodewald için eBird verilerinin en önemli kullanım alanlarından biri koruma girişimlerini takip etmek için kıstaslar geliştirmek. Rodewald “eBird’ün barındırdığı bir milyar kuş gözlemi, hem daha fazla bilimsel keşif yapılmasını hem de doğa koruma ve diğer çevresel kararların alınmasını destekleyen veri ürünlerini yaratma, düzenleme ve uygulama konusunda çok büyük bir potansiyel anlamına geliyor” diyor. “Coğrafi dağılım, görece bolluk ve popülasyon eğilim ayrıntıları konumsal ve mevsimsel olarak geniş bir kapsamda mevcut. Bu bize kuşların yıllık döngülerini daha iyi anlamamızda ve doğa korumada stratejik, dinamik ve hassas olmamızda bir yol gösterici oluyor.”
eBird gözlemlerinin sayısı arttıkça, ekibimiz tarafından hazırlanan tür dağılım ve bolluk modellemeleri ile bölgesel habitat çizelgelerinin tahmin gücü de artıyor. Kıtasal bazda, hangi türlerin, nerelerde ve ne kadar görülebileceğine dair hassas ölçekli tahminler sağlanabiliyor.
eBird verilerinizin bilim ve doğa korumaya daha fazla katkı vermesini ister misiniz? İster bir ister yüzlerce gözlem göndermiş olun, gözlemlerinizi daha da değerli hale getirmenin kolay yolları:
|
Türkiye’de Gücünü eBird Vatandaş Bilimi’nden Alan Çalışmalar
Uzman ekolog ve ornitolog Kerem Ali Boyla, Türkiye’de bugüne kadar yapılmış en kapsamlı sistematik Biyoçeşitlilik Veritabanı olan Türkiye Üreyen Kuş Atlası’nın oluşturulma sürecinde eBird’ün oynadığı rolü anlatıyor: “Atlas ilk olarak 1970’li yıllarda Türkiye Ornitoloji Cemiyeti üyeleri tarafından ortaya atıldı. 2002 yılında doğa koruma kuruluşları tarafından kapsamlı bir fizibilite ve kapasite arttırımı çalışması yapılmış ve gerekli dokümentasyon hazırlanmış, ancak yine yeterli kuş gözlemcisinin varlığı olmayınca proje yürütme aşamasına geçmemiş. 2015 yılında Avrupa Üreyen Kuş Atlası projesinin desteği Türkiye’ye gelince eBird üye sayısına bakarak, artık yeterli gözlemcinin olduğuna ve projeyi gerçekleştirebileceğimize karar verdik. Projeye başladıktan sonra eBird hem sistematik ve klasifiye edilmiş veri toplama aracı olarak projenin en kritik ayağını oluşturdu. Üstelik 2005’ten beri Türkiye’de toplanmış vatandaş bilimi verilerini de Atlas’a dahil etme fırsatını bulduk.”
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Esra Per, Türkiye’de Doğa Bilimlerinde Vatandaş Bilimi temelli en güçlü aracın eKuşBank (eBird) olduğunu belirtiyor. “Kuşlar yediden yetmişe herkesin ilgisini çekiyor. Vatandaşlar hem türleri tanımak hem de seslerini öğrenmek istiyor. eKuşBank ile vatandaşlar gözlem kayıtlarını sisteme kolayca girme imkanı buluyor, istedikleri türlerin Türkiye ve dünya dağılımlarını veri tabanının harita alt yapısını kullanarak öğrenebiliyorlar. Bu da vatandaşların sürece aktif katılımını sağlıyor. Özellikle Covid 19 sürecinde kentsel alanlardaki yaygın türler daha da dikkat çekmeye başladı. Büyük şehirlerde park ve bahçelerdeki papağanlar çarpıcı renkleri ve sesleri ile karizmatik bulunuyor. İnsan etkisi ile doğada karşımıza çıkan egzotik papağanlara dair veri akışı ve bilgi düzeyi vatandaşların değerli katkılarıyla her geçen yıl artıyor ve çeşitleniyor. Türkiye Papağan Sayımları ile vatandaşlar İstilacı Yabancı Tür (İYT) ve yerli tür kavramlarını öğreniyor, egzotik türleri izliyor ve bilimsel bir araştırmaya toplumsal katılım fırsatı buluyor. Bunun yanı sıra habitat parçalanması, habitat kaybı ve iklim değişikliği kuşları doğrudan etkiliyor ve bu etkiler eKuşBank veri tabanı ile izlenebiliyor.”
“2004 yılında Kuşları Korumak için Vatandaş Bilimi sloganıyla gönüllülerin kullanımına sunduğumuz eKuşBank büyük bir gönüllü ağının değerli katkıları ile bugünlere gelmiştir. Günümüzde üniversiteler, bağımsız araştırmacılar, gönüllü kuruluşlar ve karar verici kurumlar eKuşBank’ın veri alt yapısından etkin ve yaygın biçimde yararlanmaktadır. Bu bağlamda eKuşBank’ın veri sayısı, kalitesi ve doğa korumaya olan katkısı her geçen yıl artmaktadır.” – Doç. Dr. Esra Per, Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, eBird’ün sağladığı verilerin ölçek ve detayının bilim için önemli bir kaynak olduğunun altını çiziyor. “Daha geniş coğrafyaları kapsayacak şekilde türlerin göç hareketlerini, zamansal ve mekânsal değişimlerini, bolluklarını eBird’e girilmiş olan gözlem kayıtları aracılığıyla kolaylıkla elde edip değerlendirmek mümkündür. eBird’deki verilerin güvenirliliği konusunda çalışan hakem grubu, girilen her veriyi bir filtreden geçirerek kayıtları kontrol etmektedir. Böylelikle gönül rahatlığıyla verilerin doğruluğundan emin olarak veritabanında yer alan verileri kullanmak mümkündür. Elbette gözlemcilerin gittiği alanların genelde çok tercih edilen yerler, şehir merkezleri, bir korunan alanda yol kenarı olması sebebiyle kısmen taraflı dağılım verileri ortaya konsa da yine çeşitli analizler ve modellemeler yapacak ölçüde kaliteli veri sunmakta ve bu eksiklikleri fark etmemize olanak sağlamaktadır. Biz Ala doğanların Akdeniz Bölgesindeki göçlerini anlayabilmek için eBird veri setinden faydalandık. İtalya – Türkiye arasında kalan Akdeniz Bölgesi ve göç zamanını gösterecek şekilde Mart-Haziran ve Ağustos-Ekim dönemlerini kapsayan bir veri seti oluşturduk. Çeşitli analiz ve modellemelerle de ilkbahar ve sonbahar göç rotası, göç zamanı, göç hızı, konaklama alanlarını tespit etmek mümkün oldu. Bu çalışmayı mümkün kılan tüm eBird kullanıcılarına teşekkürler.”
Birden fazla dönüm noktası
Topluluğumuzun 1 milyar gözlem başarısı, bir başka dönüm noktasını takip etti: Macaulay Kütüphanesi’ne 1 milyon adet ses kaydı yüklendi! Christopher McPherson’ın Mavi Başlı Vireo ses kaydı, bir milyonuncu ses kaydı oldu. Bu başarı, son 92 yılda kayıtlarını Macaulay Kütüphanesi ile paylaşan 20,000 ses kayıtçısı ve kuş gözlemcisinin eseridir.
Elimizdeki bir milyon kayıt, 7.500’den fazla türün seslerini içeren Merlin gibi saha rehberlerini oluşturmayı mümkün kılarken; bilim ve korumada “büyük veri” odaklı yaklaşımlara destek veriyor. Mike Webster, direktörü olduğu Macaulay Kütüphanesi’nin 2021’de bu dönüm noktasına ulaşacağını asla hayal edemeyeceğini belirtiyor. Webster, “Daha geniş bir topluluktan kayıt kabul etmeye başlayınca arşivdeki kayıt sayısı çığ gibi büyüdü. Bunun iyi bir şey olacağını düşünüyorduk ancak geldiğimiz noktayı tasvir etmek için iyi kelimesi yetersiz kalır” diyor.
Gözlediğiniz kuşlar, listelerinize eklediğiniz fotoğraf ve sesler, doğa hakkında zengin bir bilgi koleksiyonunun parçası oluyor. eBird’deki milyarlarca gözlem ve Macaulay Kütüphanesi’ndeki milyonlarca fotoğraf ve ses kaydı varken “kuşlar hakkında merak ettiklerimizi öğrenmek için olanaklarımız artık sınırsız, ve işin en güzel yanı da, bütün bunların halka açık bir veritabanına herkesin kayıt girmesi sayesinde mümkün olması” diyor, iletişim koordinatörü Kathi Borgmann.
1929’dan günümüze Macaulay Kütüphanesi seçkimizi dinleyin.
İlerlemeye teşvik eden bir başarı
Önümüzdeki yıl eBird yirminci yıldönümünü kutlayacak. eBird ekibi olarak topluluğumuzun kuş tutkusundan ve özverisinden sürekli ilham alıyoruz ve gelecek başarılarımızı dört gözle bekliyoruz. Bir milyar kuş gözlemine ulaşmak 19 yıl sürdü. Günümüzde eBird kullanımı o kadar yayıldı ki, sadece dört yıl içinde, yani 2025’in sonunda 2 milyar gözleme ulaşabiliriz!
eBird’ün devamlılığını mümkün kılan sizin gibi kuş tutkunlarının destek ve katkıları oldu. Paylaştığınız her gözlem listesi ile hepimizin çok sevdiği kuşları daha iyi anlamamız için somut bir katkı veriyorsunuz.
“eBird’e gözlem yağdıran tüm kuşçulara en içten tebriklerimi sunuyorum. Her gün, gerçek zamanlı olarak, insanlar ve doğanın çeşitli sistemleri arasındaki ilişkileri kavramamıza yardımcı oluyorsunuz. Şimdi de yeni hedefimiz 2 milyar gözlem için “tam yol ileri” diyelim! Kuşlar, habitatlar ve yeryüzü her birinize tek tek teşekkür ediyor. ” – John W. Fitzpatrick, Cornell Ornitoloji Laboratuvarı Direktörü